Bron the Conversation: Freedom of Thought is Under Attack — Here’s How to Save Your Mind
Door: Simon McCarthy-Jones | TheConversation.com | Creative Commons
De vrijheid van gedachte staat op een kritisch kruispunt. Technologische en psychologische vooruitgang kan worden gebruikt om het vrije denken te bevorderen. Ze zouden onze innerlijke werelden kunnen beschermen, onze mentale vooroordelen kunnen verminderen en nieuwe denkruimten kunnen creëren. Maar staten en bedrijven smeden deze vooruitgang in wapens die ons denken beperken.
Het verliezen van de vrijheid van gedachte zou zijn iets unieks te verliezen. We delen onze basis emoties met dieren. Maar alleen wij kunnen een stap terug doen en vragen “wil ik boos zijn?”, “Wil ik die persoon zijn?”, “Zou ik niet beter kunnen zijn?”.
We kunnen reflecteren of de gedachten, gevoelens en verlangens die in ons opborrelen consistent zijn met onze eigen doelen, waarden en idealen. Als we het erover eens zijn dat ze dat zijn, dan zijn ze daarmee meer echt van ons. We kunnen dan authentiek handelen.
Maar we kunnen ook concluderen dat sommige gedachten die in ons hoofd opkomen een andere kracht zijn dan de onze. Je gaat zitten om je werk te doen en “Check Facebook!” Flitst door je hoofd. Kwam die gedachte van jou of van Mark Zuckerberg?
Vrijheid van gedachte vereist waardigheid, maakt democratie mogelijk en maakt deel uit van wat ons tot een persoon maakt. Om het te beschermen, moeten we eerst zijn vijanden herkennen.
Drie bedreigingen voor de vrijheid van denken
- De eerste bedreiging komt van de vooruitgang in de psychologie. Onderzoek heeft nieuwe inzichten gecreëerd in wat onze gedachten, gedrag en besluitvorming beïnvloedt. Staten en bedrijven gebruiken deze kennis om ons te laten denken en handelen op een manier die hun doelen dient. Deze kunnen verschillen van de onze. Ze gebruiken deze kennis om ons meer te laten gokken, meer te kopen en meer tijd op sociale media door te brengen. Het kan zelfs worden gebruikt om verkiezingen te houden.
- De tweede bedreiging komt van de toepassing van machine learning-algoritmen op “big data”. Wanneer we gegevens aan bedrijven verstrekken, laten we ze diep in ons zien. Dit maakt ons kwetsbaarder voor manipulatie en wanneer we beseffen dat onze privacy in het geding komt, is dit een reden voor ons vermogen om vrij te denken.
- De derde bedreiging komt van een groeiend vermogen om onze gedachten te decoderen van onze hersenactiviteit. Facebook, Microsoft en Neuralink ontwikkelen hersen-computerinterfaces. Dit kan machines creëren die onze gedachten zullen lezen. Maar het creëren van ongekende toegang tot onze gedachten creëert ongekende bedreigingen voor onze vrijheid.
Deze vooruitgang in technologie en psychologie opent de deuren voor staten en bedrijven om onze gedachten te overtreden, manipuleren en bestraffen. Wat kunnen we eraan doen?
De wet kan ons redden
Internationale mensenrechtenwetgeving geeft recht op vrijheid van gedachte. Toch is dit recht bijna volledig verwaarloosd. Het wordt bijna nooit aangeroepen in de rechtszaal. We moeten uitwerken wat we willen dat dit recht betekent, zodat we het kunnen gebruiken om onszelf te beschermen.
We moeten het gebruiken om mentale privacy te verdedigen. Anders zal conformiteitsdruk ons vrij spel van ideeën en het zoeken naar waarheid belemmeren. We moeten het gebruiken om te voorkomen dat onze gedachten worden gemanipuleerd, hetzij door psychologische trucs of door bedreigde straf.
En we moeten het gebruiken om het denken in al zijn vormen te beschermen. Het denken is niet alleen wat er in ons hoofd gebeurt. Soms denken we door te schrijven of door een Google-zoekopdracht te doen. Als we deze activiteiten als ‘gedachte’ herkennen, moeten ze in aanmerking komen voor absolute privacy onder het recht op vrijheid van gedachte.
Tot slot moeten we dit recht gebruiken om te eisen dat regeringen samenlevingen creëren die ons in staat stellen om vrij te denken. Dit is waar psychologie kan helpen.
Manipulatie voorkomen
Een beter begrip van onze geest kan ons helpen beschermen tegen manipulatie door anderen. De psycholoog Daniel Kahneman maakt bijvoorbeeld onderscheid tussen wat we ‘vuistregel’ en ‘regel-van-reden’-denken zouden kunnen noemen.
Vuistregel-denken omvat moeiteloze en eeuwenoude mentale processen waarmee we snel beslissingen kunnen nemen. De prijs van deze snelheid kan fouten zijn. Het denken vanuit de ratio is daarentegen een langzaam, bewust gecontroleerd proces, vaak gebaseerd op taal. Het duurt langer, maar kan nauwkeuriger zijn.
Dit suggereert dat het creëren van verkeersdrempels in ons denken kan helpen om de besluitvorming te verbeteren. Door ondenkbaar op inhoud of advertenties van bedrijven te klikken, kunnen we de vrijheid van gedachte niet uitoefenen. We hebben geen tijd om uit te zoeken of onze verlangens de onze zijn of die van een poppenspeler.
We moeten ook onze omgeving veranderen in een omgeving die autonomie ondersteunt. Een dergelijke omgeving stelt ons in staat om onze eigen redenen voor onze acties te creëren, externe controles zoals beloningen en straffen te minimaliseren en keuze, participatie en gedeelde besluitvorming te stimuleren.
Technologie kan een dergelijke omgeving helpen creëren. Maar wiens verantwoordelijkheid is het om dit te implementeren?
Actie ondernemen
Overheden moeten burgers helpen om van jongs af aan te leren hoe de geest werkt. Ze moeten de samenleving structureren om vrij denken mogelijk te maken. En ze hebben de plicht om diegenen te stoppen, inclusief bedrijven, die het recht op vrijheid van gedachte zouden schenden.
Bedrijven moeten hun rol spelen. Ze moeten de vrijheid van gedachte als een beleidsverbintenis verklaren. Ze moeten zorgvuldig onderzoeken hoe hun activiteiten de vrijheid van gedachte kunnen schaden. Ze kunnen nodig zijn om de psychologische trucs te verklaren die ze gebruiken om ons gedrag te proberen vorm te geven.
En wij, de mensen, moeten onszelf opvoeden. We moeten vrijdenkende waarden promoten en ondersteunen. We moeten degenen veroordelen die een van de grootste sterke punten van onze soort, onze socialiteit, in een van onze grootste zwakke punten veranderen door het te gebruiken als een middel voor gegevensextractie. We moeten met onze voeten en portefeuilles stemmen tegen degenen die onze vrijheid van gedachte schenden.
Dit alles veronderstelt dat we vrijheid van gedachte willen. Maar doen we dat? Velen van ons elektrocuteren zichzelf liever dan stil te zitten met onze gedachten.
Zouden velen van ons er ook de voorkeur aan geven dat regeringen en bedrijven ons denken, dienen en voorspellingen en duwtjes doen die we gewoon kunnen volgen? Zouden velen van ons blij zijn dat de vrijheid van gedachte wordt beperkt als dit tot meer veiligheid leidt? Hoeveel willen we vrijheid van denken en wat zijn we bereid daarvoor op te offeren?
Simpel gezegd, willen we nog steeds mens zijn? Of is de pijn, inspanning en verantwoordelijkheid van een van onze kenmerkende vermogens, vrije gedachten, teveel geworden om te dragen? Als dat zo is, is het niet duidelijk wat er van ons zal worden, noch duidelijk wat we zullen worden.
Noot: Even wat gedachten op een rij, mocht je deze nog niet gelezen hebben, …
Nu je toch hier bent …
– Henk
… Wil ik een kleine gunst aan je vragen. Regering denktanks werken samen met Facebook, Google, YouTube, Twitter en anderen om onafhankelijk denken en kritiek op overheden en grote bedrijven te censureren, en het resultaat is catastrofaal voor de onafhankelijke media. In 2019 zijn de teugels weer dramatisch verder aangehaald. ‘JIJ“, … bent dus nog de enige die websites als deze onder de aandacht kan brengen van nieuwe lezers.
