De medische wetenschap beweert – en zo geldt dit als bewezen – dat glucose de wezenlijke brandstof is die het lichaam nodig heeft om zich van de noodzakelijke stofwisselingsprocessen te kunnen verzekeren. Maar er zijn ook andere meningen die ervan uitgaan dat het niet het glucose, maar de vetzuren zijn die de stofwisselingsprocessen aandrijven.
Primal Living:
Vet- of koolhydratenvoeding ?
Door Dr. med. Dr. Dr. Karl Probst.
Nederlandse vertaling Rob Hundscheidt
De theorie van primal Living die probeert naar de oorsprong van de menselijke voeding terug te keren, gaat daarentegen er van uit dat het de vetzuren zijn die verstofwisseld worden.
Volgens die theorie heeft het organisme gewoonlijk maar weinig glucose nodig. Daarbij is de lever in staat om deze hoeveelheid aan glucose dagelijks, en in voldoende hoeveelheid, ter beschikking te stellen.
Deze beweging werd reeds destijds jaren geleden door Atkins gesticht en kreeg sinds kort – vooral door het boek Paleo Dieet van Loren Cordain – veel interesse. Zo zijn er meer boeken verschenen, zoals bijv. dat van Loren Cordain, Joe Friel, en Lea Bordora, en verder ook het boek Das Getreide – Zweischneidige Schwert der Menschheit. Unser Taglich Brot macht satt, aber Krank ( Ons dagelijks brood maakt wel zat, maar ook ziek). Ernahrung mit Getreideproducten kann die Gesundheit ruinieren (Voeding met Graan kan de Gezondheid ruineren). van Loren Cordain en Klaus Arndt.
Het stemt in ieder geval tot nadenken dat het eten van veel koolhydraten – vooral in de vorm van suiker en graan – in het lichaam voor ontstekingsprocessen van allerlei soort verantwoordelijk gemaakt moeten worden, zoals ook voor overgewicht – wat zich intussen in de meeste landen van de wereld echt tot epidemische vormen heeft ontwikkeld. Meer dan 60% van de Amerikanen hebben overgewicht , en zelfs ook Bolivie – een van de armste landen wereldwijd – staat maar heel kort achter deze eerste plaats van de Amerikanen. Primal Living raadt naast een koolhydratenarme- en vetrijke voeding ook een intensieve bewegingstraining aan, omdat er van uitgegaan wordt dat onze voorvaderen als jager onderweg waren. De aanhangers van deze beweging gaan er van uit dat door de omstelling van de voeding de stofwisseling op genetisch gebied kan veranderen en in plaats van koolhydraten dan vetten verstofwisseld kunnen worden.
Juist het probleem van het overgewicht is de laatste jaren door de wetenschap diepgaand onderzocht geworden : Tegenwoordig weten we dat het lichaamsgewicht door hormonen bestuurd wordt – in de eerste plaats door insuline – wat ook het vertopslaghormoon genoemd wordt, en zoals bekend hebben juist de koolhydraten een invloed op de insuline, en wezenijk meer dan de vetten en eiwitten. Daarmee moet duidelijk zijn dat de koolhydraten bij de gewichtsregulatie een bijzondere betekenis hebben.
Daarbij kon ook nagewezen worden dat leptine de tegenspeler van insuline is – vandaar de naam leptine ( In het Grieks: Leptos = slank ), en wat ook als slankheidshormoon genoemd wordt. Echter kon in de laatste jaren nagewezen worden dat zich bij constant verhoogde koolhydratentoevoer naast de reeds lang bekende insulineresistentie, evenzo een leptinersistentie kan ontwikkelen.
Onderzoeken laten zien dat het vermijden van meelhoudende producten tot een gewichtsafname kan leiden, ook dan als de toevoer van calorieen totaal gelijk blijft of zelfs toeneemt. Andere studies laten daarentegen zien dat het fundamenteel altijd tot een gewichtsafname komt – egaal bij welke voeding – als men gewoon de calorieen vermindert. Deze studies geven aan dat door een verminderde calorieen toevoer de zogenaamde AWP-activeerde proteine-kinase (AMPK) beinvloedt wordt.
AMPK is het meester-enzyme dat de intracellulaire energie-omloop reguleert en daarom als koningin van alle enzymen genoemd mag worden. Bovendien kon door de laatste studies zelfs nagewezen worden dat door caloriereductie het AMPK blijkbaar zelfs tot verjonging van de cellen en daarmee tot levensverlenging kan bijdragen.
In een actuele studie kon nagewezen worden dat zelfs een 40 % (!) hypercalorische, vetrijke en koolhydraat-arme voeding het AMPK activeert en tot gewichtsafname leidt (Lindholm CR, Ertel RL,Bauwens JD, Schmuch, EG, Muligan JD, Saupe KW ; A high fat
diet decreases AMPK-activity in multi tissues in the absence of hyperglycemia or systemic inflammation in rats. J Physial Biochem, 2012, september 2, ( Epub ahead of print ).
Daarbij is al langer bekend dat zich het lipide-profiel verbetert door een koolhydraat-reductie. Evenzo is al langer bekend dat fructose oftewel fruitsuiker tot urinezuur wordt omgezet, wat evenzo gezondheidsproblemen en bijvoorbeeld jicht-aanvallen uitlossen kan.
De gangbare biochemische opvatting van de stofwisseling bestaat zoals bekend daar uit, dat glucose de voorkeursvoeding voor de meeste cellen zou zijn. Glucose wordt in de vorm van glycogeen in de lever en de spieren opgeslagen, waarbij het glycogeen uit een reeks van honderden en duizenden glucosemoleculen bestaat. Bij een verhoogde glucosebehoefte worden deze macro-moleculen in de lever en in de spieren tot enkelvoudige suiker afgebouwd, en de stofwisseling ter beschikking gesteld.
Omdat echter de glycosereserve van de lever die maar ca 100 gram bedraagt, en evenzo van de spieren die hoogstens 350 – 500 bedraagt, na 24 uur is opgebruikt, is het volgens de medische geneeskunde noodzakelijk om meermaals dagelijks glucosehoudende voeding tot zich te nemen zodat het niet tot een ondersuikering kan komen, die de hersenen en andere organen zou kunnen beschadigen. Want reeds in rusttoestand heeft het lichaam dagelijks ca 200 g glucose nodig, waarvan de hersenen alleen al 75 %.
Dit feit dat het lichaam alleen maar deze geringe hoeveelheid aan glucose kan opslaan, zou twijfel aan de gangbare voedingsleer moeten wekken, die namelijk beweert dat glucose de voorkeursbrandstof voor de cellen zou zijn. Want de andere levensbelangrijke organen en functies zijn ca. tien maal overgedimensioneerd, dat is met andere woorden dat 90 % van de hersenen, de lever, en nieren en andere organen als reserve klaar staan en niet actueel benodigd worden. Analoog zou er ook van uitgegaan worden dat ook de levensbelangrijke glucoseopslagplaatsen meer reserves zouden moeten hebben.
Om een ondersuikering te vermijden schakelt de stofwisseling van het lichaam na het verbruiken van de glycogeenreserves om, en begint allereerst het spierweefsel af te bouwen. Daarom waarschuwen de voedingswetenschappers er voor dat men geen maaltijd mag overslaan, of zelfs te gaan vasten, omdat dit o.a. ook tot verhoging van de cortisonspiegel als uitdrukking voor een stressreactie zou leiden.
Echter is het uit de biochemie ook bekend dat het lichaam na verdere 24 uur op de zogenoemde gluco-neogenese overschakelt waarbij via de zogenoemde beta-oxidatie glucose, bzw, de vergelijkbare zogenoemde ketonen uit vet gesynthetiseerd worden, en vetopslag hebben de mensen meestal al meer als genoeg. Sommige mensen dragen wel 100 kilo vetreserves met zich mee, wat overeenkomt met een miljoen kilocalorieen – genoeg om jarenlange slechte tijden door te komen.
In ieder geval zijn de beweringen van de medische geneeskunde met betrekking tot het levensbelang van de glucose op zijn minst vraaglijk en waard om bediscussieerd te worden. Dit resulteert uit het feit dat zelfs lang vasten sinds mensenheugenis, als deel van een gezonde levensvoering niet alleen onschadelijk maar zelfs ook buitengewoon bevorderlijk is voor de gezondheid en welbevinden van de vastende persoon.
Bovendien hebben voederproeven bij muizen uitgewezen dat naast de voedingssoort ook het zogenoemde zirkadiane ritme een rol speelt bij het ontstaan van ziektes. Het zirkadiane ritme is een onderzoekstak die de afhankelijkheid van de verschillende stofwisselingsprocessen van de tijd van de dag onderzoekt. Zo kon tenminste uit dierproeven bewezen worden dat dieren die alleen overdag voeding tot zich namen gezond bleven, in tegenstelling tot andere proefdieren die dag en nacht naar believen voeding tot zich konden nemen.
Die dieren die naar believen dag en nacht voedsel tot zich konden nemen, kregen een veelvoud aan ziektes, die ook bij mensen als beschavingsziekten bekend staan, zoals overgewicht, glucose-intolerantie, vetlever, en generale ontstekingen.
Primal Living beweert dat zich de genen van de mens kunnen aanpassen en deze opvatting wordt intussen door het epigenetische onderzoek bevestigd. Epigenetiek is een nieuwe onderzoekstak, die zich ook met de wisselwerking tussen genetische en andere niet-genetische invloeden op gezondheid en welbevinden bezig houdt.
Als een mens zeer veel suiker tot zich neemt, dan zal de stofwisseling zich daaraan aanpassen en de overeenkomende stofwisselingswegen banen die de suiker omzetten als koolhydraten toegevoerde calorieen en in de vorm van calorieen opslaan.
Primal Living gaat er zoals gezegd er van uit dat niet suiker het brandstofmateriaal bij voorkeur is, maar vet. Nadat de meeste mensen de glycogeenhypothese hebben aangenomen en volgens deze theorie veel koolhydraten genomen hebben, zullen die verder de in overvloed aanboden koolhydraten omzetten zoals men ook een vuur alleen met rijkelijk klein hout kan aanhouden.
Vooral de skeletspieren kunnen vet met een hoge werkingsgraad verstofwisselen. De hartspier kan evenzo de bij de verstofwisseling van vet aanvallende ketonen verbranden, evenzo de hersenen.
Interessanterwijs zijn er in de voedingsleer weliswaar essentiele vetzuren, – dit zijn vetzuren die persee van buitenaf toegevoerd moeten worden, maar er zijn geen essentiele koolhydraten. Zelfs de orthodoxe medische geneeskunde geeft toe dat men een lang en gezond leven kan leiden, ook als men geen koolhydraten tot zich neemt. Alleen proteine en vetten zijn levensnoodzakelijk.
Men kan dus zeggen dat men op de lange duur zonder de toevoer van koolhydraten gezond kan blijven wat echter niet geldt voor het weglaten van proteinen en vetten. In zoverre koolhydraten wel nodig zouden zijn is het lichaam – zoals reeds gezegd – in staat is om deze via de zogenaamde gluco-neogenese zelf te synthetiseren.
Samengevat schijnt het werkelijk zo te zijn dat zich de stofwisseling zich aan de verschillende voedingsgewoonten kan aanpassen. Wordt de toevoer van koolhydraten – met name van vooral fruit – gereduceerd, dan vermindert zich de afhankelijkheid van de cellen aan glucose, en de stofwisseling wordt op ketonenlichamen omgesteld, zodat de hersenen op lange duur dagelijks met 30 gram glucose uitkomen. 20 gram van deze glucose wordt uit glycine gevormd, een tussenproduct van de verstofwisseling van vet, de resterende 10 gram uit de gluconeogenese van de lever, die in noodgeval zelfs tot 150 gram glucose dagelijks kan synthetiseren.
Alles bij elkaar laten de beschouwingen zien, dat de door klassieke voedingsleer aanbevolen koolhydraten vooral uit granen zoals tarwe, rogge en haver, voor een gezond leven niet noodzakelijk zijn. Verder worden de opvattingen van de oergeneesmethode bevestigd, die dringend aanbeveelt regelmatig ook kruiden en vooral ook oerkruiden te eten.
Lees ook: Welke voeding houdt ons tot op hoge leeftijd gezond ?
Hallo Henk,?
Ik heb het onderwerp vetrijk-eten eens onderzocht. Daar is een hele hoop op te zeggen en staat een hoop over op internet. Het is moeilijk daar commentaar onder te zetten omdat het altijd te kort zou zijn en onvolledig, en zo een eindeloze discussie wou worden.?Op iedere van de drie energiebronnen is veel te zeggen. Het is in ieder geval zo dat Dr. Weston Price de hele wereld rond ging en vaststelde dat de volkeren die geheel op vlees en vet leefden niet veel beter er aan toe waren dan de volkeren die geheel op graan leefden. Dat de volkeren die de beste lichamelijke en geestelijke gezondheid hadden, die waren, die beide voedingsmiddelen aten – zowel vlees als graan. Misschien was het wel goed om als commentaar er onder te zetten, dat de lezer zich zelf ?best verder kan informeren op internet in hoeverre dit soort voeding bij hem of haar past. Henk, in dit artikel is veel te vinden in hoeverre dat vetrijke dieet werkt. Daar is ook te zien dat mensen die sport doen nog eens extra koolhydraten nodig hebben omdat ze anders geen energie hebben. Zo heb ik het ook ondervonden. Toch is het een goede leidraad. — Rob
http://www.body-fitness.nl/content/Voeding/Het-Ketogeen-dieet.asp
