artikel van voor 2012
Terug van Vakantie.
“En, hoe was de vakantie.” “Prima, heerlijk uitgerust, leuke dingen gedaan, mooie plaatsen bezocht, frisse lucht opgesnoven, echt tot rust gekomen. Geen internet, geen telefoon, alleen relaxen. Je zou dat zo mee willen nemen naar huis.”
En dan doe je de voordeur open en loop je werkelijk tegen een muur van “dikke” lucht aan.
“Bah, dat is nu iedere keer als we terugkomen.” Maar ja, daar kunnen we niets aan doen denk je dan.
Dat kan echter wel. Die lucht is een ophoping van Radongas.
Wat is radon gas?
Radon is een radioactief gas zonder kleur en geur dat vrijkomt uit de bodem en uit bouwmaterialen, zoals beton en natuursteen. Het is niet zichtbaar en ruikt niet. Uit een stenige bodem komt de meeste radongas vrij, maar de meeste Nederlandse huizen staan op zand- en veengronden. Daardoor zijn de radonconcentraties hier relatief laag ten opzichte van buurlanden.
Bouwmate-rialen zoals beton, baksteen, gips en cement worden gemaakt van stoffen afkomstig uit de bodem. Daarom komt ook uit die bouwmaterialen radon vrij. Buitenshuis verdunt het uit de bodem vrijkomende radongas snel, maar in huis kan het zich ophopen.
De hoeveelheid radon in de woning hangt ondermeer samen met de aard van de bodem waarop de woning staat, de gebruikte bouwmaterialen, de constructie en de mate van ventilatie en isolatie. Zo’n zeventig procent van de radon in huis komt vrij uit bouwmaterialen. Vijftien procent komt uit de bodem, en vijftien procent uit de buitenlucht.
Radon ontstaat uit radium, een metaal dat van nature voorkomt in de aardbodem en dat licht radioactief is. Bij radioactieve stoffen vindt zogeheten ‘verval’ plaats. De deeltjes zenden straling uit en veranderen dan in een andere stof. Radium vervalt dus naar radon (het isotoop 222Rn); radongas is ook radioactief.
Radon gas en gezondheid
Radongas is de tweede belangrijkste oorzaak van longkanker volgens de Gezondheidsraad.
Radonophoping in de woning kan nadelige gezondheidseffecten hebben. De Gezondheidsraad schat dat radongas in huis de oorzaak is van ongeveer 800 gevallen van longkanker per jaar. Dat is tien procent van het totale aantal nieuwe gevallen van longkanker (8800) dat jaarlijks aan het licht komt. Roken is in 90 procent van de gevallen de boosdoener.
Radonconcentraties in Nederland
Iedereen wordt blootgesteld aan straling. In Nederland draagt radon ongeveer een derde bij aan de stralingsdosis.
De hoeveelheden radon die vrijkomen uit de bodem lopen sterk uiteen voor verschillende bodemsoorten. De bodemsamenstelling in Nederland is gunstig, hierdoor zijn de radonproblemen hier minder groot dan in de ons omringende landen. Met name op kleigrond komen hogere concentraties radon voor, vooral in de kleigebieden rond Dordrecht, Rotterdam en in de noordelijke kustprovincies. Zand- en veengrond geven veel minder radon af. Door een niet-geïsoleerde houten vloer, maar ook door een slecht afgesloten kruipluik, kan radon uit de kruipruimte in huis komen. Echter, uit eerder onderzoek blijkt dat de radonconcentratie in Nederlandse nieuwbouwwoningen (in de loop van 1970-1993) met de helft is toegenomen. Dit komt waarschijnlijk door een toename van de isolatie, afname van de ventilatie en veranderingen in het gebruik van bouwmaterialen.
Maar wat doe ik daar dan aan?
Begin om eerst na thuiskomst de ramen tegenover elkaar open te zetten. Dan kan de boel lekker doorluchten en is het probleem van de dikke lucht na een kwartiertje over.
Het is lastig om binnenshuis dezelfde lage radonconcentratie te krijgen als buiten (3 Bq/m3). Het huis moet daarvoor op palen staan en voor de bouw mag dan alleen hout, staal en glas gebruikt worden.
Zorg voor voldoende ventilatie, en aanvoer van frisse lucht in huis. De concentratie van radongas (maar ook vocht en verbrandingsgassen) blijft dan laag. In de kruipruimte hoopt radon op; ventileer er volgens de Wet Bouwbesluit.
Isoleer de grondvloer op de begane grond. Zo kan eventueel opgehoopt radongas uit de kruipruimte niet in het woongedeelte van uw huis komen. Zorg voor extra aanvoer van buitenlucht via een open raam of ventilatieroosters, wanneer een openhaard of houtkachel brandt. Verbranding kost namelijk extra lucht. Zonder extra aanvoer ontstaat onderdruk, waardoor lucht uit kruipruimte en bouwmaterialen naar het vertrek wordt gezogen. Informeer bij de GGD&GD naar de natuurlijke bodemconcentraties van radon in uw regio, én naar eventuele aanpassingen in uw huis.
Ook een goede oplossing is het gebruiken van de memon milieutechniek. Die zorgt ervoor dat de verdeling van luchtionen zodanig wordt dat zware lucht niet kan gaan zweven en voor luchtwegproblemen gaat zorgen.
En dan heb je de frisse vakantielucht mee naar huis genomen.
Richard Bruijne
Prevent Care Woonbiologie
