GENIETEN VAN ‘N LANGERE LEVENSVERWACHTING & PENSIOEN?
“De levensverwachting van de Nederlander neemt nog steeds toe, maar de extra jaren zijn niet altijd jaren in goede gezondheid”, met deze vaststelling opent het rapport van het CBS. Met de recent weer verhoogde pensioenleeftijd blijft de vraag:
“Kun je er nog wel van genieten, die extra jaren?”
Langer Leven, Korter Genieten.
“Terwijl de totale levensverwachting van mannen in de afgelopen kwart eeuw met ruim 4 jaar toenam, daalde de levensverwachting zonder chronische ziektes met ongeveer hetzelfde aantal jaren naar 48 jaar. Bij vrouwen was de winst in totale levensverwachting kleiner en het verlies aan levensjaren zonder chronische ziektes groter: hun levensverwachting zonder chronische ziektes bedraagt nu nog 42 jaar”.
Buiten de te verwachten gemiddelde leeftijd werd er ook onderzoek gedaan naar de (1) Gezonde levensverwachting zoals deze ervaren wordt, (2) Zonder chronische ziektes en (3) Zonder lichamelijke beperkingen.
In 1950 lag de gemiddelde leeftijd voor mannen op 70,3 en voor vrouwen op 72,6 jaar.
In 2007 lag de gemiddelde leeftijd voor mannen op 78,0 en voor vrouwen op 82,3 jaar
Ook al steeg de verwachting om te leven zonder lichamelijke beperkingen van 65 in 1983 naar 71 jaar in 2007 bij mannen. Minder was het gesteld met het leven zonder chronische ziektes. Daar nam de levenskwaliteit af met ruim 6 jaar naar een 48 jaar! Bij de dames steeg de leeftijd zonder lichamelijke beperkingen eveneens met 6 jaar maar45 daalde de gemiddelde leeftijd zonder chronische ziektes naar 42 jaar. Bijna de helft van het leven hebben de dames dus chronische ziektes!
Noot: In het rapport wordt de stijging van de gemiddelde leeftijd toegeschreven aan een betere gezondheidszorg, wat aan deze vaststelling ten grondslag ligt is mij niet duidelijk. Het toenemende hoge medicijngebruik zou mogelijk zelfs verantwoordelijk kunnen zijn voor de afname van de levenskwaliteit. Ook de slechte voedingsstatus speelt hier zeker een rol. Bedenk ook dat; “Hoewel de levensverwachting zonder chronische ziektes daalt, neemt de levensverwachting zonder lichamelijke beperkingen toe. Ondanks hun ziektes en aandoeningen zijn mensen dus in staat om zonder beperkingen te leven”. Het leven zonder lichamelijke beperkingen zoals beschreven in het rapport wil helemaal niet zeggen dat elke dag een vreugdevolle dag is. Elke chronische ziekte kan immers dagelijkse ongemakken opleveren die nog niet gelijk tot beperkingen leiden. Als een rollator, kunstheup, een hoorapparaat en deze de beperkingen oplossen dan kan dat in dit onderzoek toch niet helemaal gezien worden als leven zonder beperkingen!
Even een dutje doen of een chronisch energiegebrek ?
Lichamelijke beperkingen: personen zijn als lichamelijk beperkt geclassificeerd als ze hebben aangegeven minstens één van de onderstaande activiteiten niet, of alleen met veel moeite, te kunnen uitvoeren:
1. Kunt u een gesprek volgen in een groep van 3 of meer personen (zo nodig met hoorapparaat)?
2. Kunt u met één andere persoon een gesprek voe- ren (zo nodig met hoorapparaat)?
3. Zijn uw ogen goed genoeg om de kleine letters in de krant te kunnen lezen (zo nodig met bril of con- tactlenzen)?
4. Kunt u op een afstand van 4 meter het gezicht van iemand herkenen (zo nodig met bril of contact- lenzen)?
5. Kunt u een voorwerp van 5 kilo, bijvoorbeeld een volle boodschappentas, 10 meter dragen?
6. Kunt u als u staat, bukken en iets van de grond oppakken?
7. Kunt u 400 meter aan een stuk lopen zonder stil te staan (zo nodig met stok)?
In mijn perceptie is leven zonder lichamelijke beperkingen toch even wat anders:
1. Kunt U op een feest nog zonder beperkingen met uw partner een aantal nummers dansen?
2. Kunt U nog een partijtje voetbal spelen met uw kleinzoon?
3. etc etc. Dat is namelijk “leven” zonder beperkingen. Het is maar net hoe hoog de lat gelegd wordt?
De stijging van de (gezonde) levensverwachting wordt gebruikt in beleidsdiscussies over de pensioenleeftijd. Zo adviseerde de commissie Bakker, met een verwijzing naar deze stijging, de AOW- en pensioenleeftijd geleidelijk te verhogen. Het aantal jaren dat je van het pensioen kan “genieten” is echter duidelijk aan het afnemen.
— Henk Mutsaers
Zie het CBS rapport