Eigenwijs – eigen-wijsheid
Een eigenschap is een gegeven karakteristiek die eigen is aan een bepaalde persoon. Het woord eigenwijs heeft over het algemeen een negatieve lading: Eigenwijs: de gewoonte nooit raad van anderen aan te nemen. Eigenwijs: wie te veel overtuigd is van zijn eigen kunnen. Eigenwijs: dwars, steilorig, tegendraads, eigenzinnig, koppig, waanwijs en we vonden nog veel meer …
EIGENWIJS NEGATIEF OF TOCH POSITIEF
Eigenwijs: Autodidact, Betweterig, Betweter, Beter wetend, Curieus, Eigengereid, Eigenwillig, Eigenzinnig, Eigenmachtig, Elitair, Hoofdig, Hardnekkig, Hardleers, Hardhoofdig, Halsstarrig, Koppig, Niet bijdehand, Niet toegankelijk voor raadgevingen, en zo kunnen we nog doorgaan.
In de samenstelling van het woord is echter geen negatieve invloed aanwezig. Eigen wijsheid. Je bent dus in de letterlijke zin iemand die zelfstandig op zoek is naar wijsheid. De meeste wijsheid vindt je immers door ervaring of door de ervaring van een ander. Prima toch?
Iedereen heeft door de jaren heen zijn eigen referentiekader geschapen, veel zaken kunnen dan als een gekleurd beeld weergegeven worden. Vanuit dat beeld zullen allerlei zaken weergegeven worden en kunnen iemand eigenwijs maken, of … eigenwijs doen over komen.
Veel mensen zullen mij ook eigenwijs vinden. Mijn referentiekader zegt mij, autoriteiten en de media zijn niet te vertrouwen. Ik wil daar altijd het naatje van de kous weten:
Wie probeert mij …
Wat te vertellen …
Waar …
Wanneer …
Hoe komt dat … en …
Waarom …
Deze zes woorden zijn nu precies de vragen die een journalist zich (zou) moet stellen om een grondig artikel te schrijven. Iedere journalist moet dus een behoorlijke dosis eigen-wijsheid bezitten.
Dit vond ik ook een leuke: “Je wordt eigenwijs genoemd wanneer je ieders advies in de wind slaat en zomaar doet wat je zelf goed lijkt”. Klinkt redelijk hé? Maar wat als nu de massa gehersenspoeld is door de media, hun opleiding en het daardoor opgebouwde referentiekader, is dan jouw eigenwijsheid niet je redding? Voorbeeld; “Ouderdom komt met gebreken”. Dat zullen vele mensen beamen. Maar ik ben op dat gebied behoorlijk eigenwijs. Ik denk namelijk dat bijna iedereen ondervoed is en een ernstig gebrek aan essentiële bouwstoffen heeft zoals vitaminen, mineralen, spoorelementen, enzymen en … kennis. Eigenwijsheid dus!
Het is niet dat ik de ander wil overtuigen met mijn eigen-wijs-heid. Wat de ander doet of denkt is immers zijn of haar eigen keuze. Het is alleen jammer als je iemand niet kan helpen. Ik zou die ander graag willen informeren – en de weg wijzen – zodat ze zichzelf kunnen overtuigen dat ze inderdaad in veel gevallen een allerbelabberdste voedingsstatus hebben … als ze dit zouden laten testen.
Ik krijg via, via nogal eens te horen dat ik rare praatjes verkoop. Eigenwijs dus in de ogen van die mensen. Het zou makkelijker zijn als ze dit rechtstreeks zouden vertellen of lieten blijken dan hoef ik daar geen woorden meer aan vuil te maken. Is het dan niet gemakkelijker om helemaal niets te zeggen en laten blijken van mijn eigen-wijs-heid? (Dit kreeg ik al als advies mee van een opdrachtgever) Dit gaat in mijn geval beslist niet op. Een van mijn doelstellingen is namelijk mensen te informeren over wat er allemaal plaatsvindt in de wereld wat het daglicht niet kan verdragen. Vaak gaat dat in de vorm van een onderwerp dat die ander zelf ter sprake brengt. De afwijkende mening valt dan niet altijd even goed en tijdens mijn werk heb ik ook vaak niet de tijd om een gesprek af te maken en wat verder te polsen. Het is vaak een “bommetje gooien” en de ander uit te dagen tot nadenken en tot verder onderzoek aan te sporen. Dat lukt vaker niet dan wel, maar het blijft wel leuk om te doen en in mijn ogen noodzakelijk om met zijn allen een betere wereld te scheppen. Iemand aan het twijfelen brengen zou al genoeg kunnen zijn immers: Twijfel is het begin van de wijsheid. Als je twijfelt ga je iets hopelijk zelf onderzoeken.
— Henk Mutsaers
Eigenwijs zou ook kunnen zijn: Waar een wil is, is een weg; waar geen wil is, is wel een omweg en waar onwil is, is altijd wel een uitweg.
LIEVER EIGENWIJS DAN HELEMAAL GEEN ZELFVERTROUWEN. – Loesje
Bijdrage lezer:
Hallo Henk, heb zojuist je artikel over “eigenwijs” gelezen. Hartstikke goed! I ben heel recent ervan bewust geworden hoeveel dat woord me heeft tegengehouden. Volgens mijn moeder was ik altijd “eigenwijs” en er waren altijd nare konsekwenties as ik eigenwijs was. Ik begrijp nu dat dat een middel van haar was om me in het gereel te houden omdat als ik mijn eigen weg wilde gaan, mijn moeder dat as lastig ervaarde. Jarenlang was ik eigenwijs maar het kwam altijd met een vervelend gevoel. Nu, met mijn nieuwe inzicht voel ik me mezelf als ik “eigenwijs” ben: Heerlijk! Free at last, free at last! Bedankt voor het artikel.
Dag Henk
Bedankt voor het artikel. Ik merk persoonlijk heel vaak dat het heel moeilijk is om niet eigenwijs te zijn. Iedereen heeft ergens wel een mening over en als verschillende mensen je dan over iets adviseren is de kans vrijwel 100% dat ze elkaar tegenspreken. Als je dan de mening van een ander wilt opvolgen, moet je kiezen welke mening je volgt. Dat heeft ook tot gevolg dat je de mening bepaalde mensen niet overneemt wat je dan in de ogen van sommigen van hen eigenwijs maakt.
De meningen van anderen zijn veelal gebaseerd op vooroordelen of algemene waarheden. Daarnaast worden er aannames gedaan. 2 voorbeelden:
vooroordeel: geld geven aan Afrikanen is weggegooid geld
aanname: je wilt geen geld weggooien
realiteit: Er zijn veel mensen die wel geld weggooien en dat niet erg vinden of in ieder geval geen moeite willen doen dit te voorkomen.(bijv. eten weggooien, te ruim telefoonabonnement).
oorzaak: Geld weggooien is in diverse gevallen de makkelijkste manier om het jezelf makkelijk te maken of ergens van te leren.
algemene waarheid: als je niet hard studeert, dan kan je geen goed betaalde baan krijgen
aanname: je wilt een goede baan krijgen.
realiteit: Er zijn veel mensen die geen goed betaalde baan willen. Ze willen fijn werk (evt vrijwilligerswerk) of geen baan.
oorzaak: Er is al voldoende geld in het huishouden of de persoon in kwestie heeft een hobby waar hij/zij al zijn tijd aan wil besteden.
Joep
