(The Power of Community)
Economisch afhankelijk
Het uiteenvallen van de Sovjet Unie in het begin van de negentiger jaren markeerde de start van een nieuwe periode die een economische ineenstorting tot gevolg had in Cuba. Hierdoor verloor het land 80 procent van zijn in- en export markten, olie import verminderde met meer als de helft, het openbaar vervoer kwam stil te liggen, fabrieken sloten, de elektriciteit viel regelmatig uit en voeding werd schaars. Mensen kwamen haast om van de honger. Dit maakte de inwoners bewust van de piek olie en, hoe afhankelijk men van deze energiebron was geworden. Gedwongen door deze veranderingen werden er in Cuba stappen ondernomen om tot een oplossing te komen.
Film:The Power of Community
Hoewel de film uitgebreid ingaat op de beperkte beschikbaarheid van deze energiebron en de gevolgen daarvan zijn er vele aanwijzingen dat andere eindeloze en schone energiebronnen beschikbaar zullen komen / reeds zijn die dit gat moeiteloos zullen kunnen invullen. Energiebronnen die nu nog buiten het zicht van de mensheid gehouden worden omdat ……… !
De vraag is kun je iets verwachten van de overheid die kampen met tegenstrijdige belangen en in hoeverre kunnen er burger initiatieven ontplooit worden die ontwikkeld kunnen worden binnen de beperkende regelgeving van de overheid?
Invloed voedselcrisis
De mensen in Cuba zagen dus hun leven, hun levenstijl veranderen in slechts enkele weken tijd. De gemiddelde Cubaan verloor 10 kilo in een relatief korte periode. Hoe moet je voeding goed houden als regelmatig de elektriciteit uitvalt en hoe wil je de maaltijd vervolgens gaan koken? Water stoomt niet meer uit de kraan omdat de pompen zijn gestopt. De airco werkt ook niet meer onder de tropische condities in Cuba. Zelfs mensen die werk en elektriciteit hadden konden niets doen omdat de economie tot een stilstand was gekomen.
Transport
De overheid importeerde een half miljoen fietsen uit China en produceerden vele aantallen zelf zodat mensen op hun werk konden komen. Het embargo maakte dat de import van voeding uit het buitenland tegengehouden werd en de bevolking was op zichzelf aangewezen. Onder deze omstandigheden werd geld waardeloos en onbruikbaar als ruilmiddel. De Cubaanse bevolking werd vrijwel van de ene op de andere dag aan een bizar experiment onderworpen. Alleen de inventiviteit van het individu was belangrijk. Hoe ga je zelf met deze situatie om want de overheid is eveneens totaal hulpeloos.
Voedingscrisis aanpakken
Gedurende een periode van maar liefst vijf jaar zorgde de overheid via voedsel distributie dat mensen konden overleven, maar niet meer dan dat. Het land moest zien te overleven op slechts één vijfde van de voorheen gebruikelijke voedselvoorziening. Geen enkel verandering had zo’n grote reikwijdte dan de agricultuur in Cuba. Ook dit land was afhankelijk van dieseltractoren, kunstmest gebruik en pesticiden. Zelfs in de goede tijden was de eigen landbouw maar instaat om in 50 procent van de behoefte van het land te voorzien.
Het gevolg was dat mensen zelf begonnen met het kweken van groenten. Zonder dat men de vereiste basis kennis had ging men aan de slag op het land in de steden, elke beschikbare ruimte werd ingenomen. Het werd de start van organische landbouw!
Urban / rooftop gardening
Het stedelijk en dakterras tuinieren was een kwestie van fouten maken en proberen, try en error! Toen men in Australië hoorde van de crisis bood een organisatie aldaar de hulp aan om mensen te onderrichten in perma cultuur in oktober van 1993. Men startte het eerste project om 400 mensen te trainen om met perma cultuur aan de slag te gaan. De drijvende kracht achter het project was echter niet de technieken maar de onderlinge relaties en de wil om elkaar te willen helpen tot het gewenste resultaat te komen. De gehele economie werk op zijn kop gezet en al snel was boeren de best betaalde arbeid. In elke stad kwamen er kiosken waar de lokaal geproduceerde voeding direct aan consumenten verkocht werd zonder enige vorm van tussenhandel. Meer als 50 procent van de Cubaanse bevolking wordt op deze manier voorzien van voeding! In sommige steden en landelijke gebieden haalt men zelfs 80 tot 100 procent van de behoefte uit lokale producten waardoor de transport kosten geëlimineerd werden. Bovendien heeft het systeem veel nieuwe locale werkgelegenheid gecreëerd.
Kunstmest en pesticiden
Wat eveneens uit de praktijk bleek was dat zowel kunstmest en pesticiden gebruik overbodig waren wat een direct gevolg heeft voor de volksgezondheid!!! Zonder het gebruik echter van grootschalige geïndustrialiseerde landbouw waardoor je afhankelijk bent van fossiele brandstof creëer je meer kleinschalige bedrijven en dito werkgelegenheid. De vraag of je dit werk wilt doen is simpel: Als je niets meer te eten hebt (of een betere kwaliteit wilt hebben) is de vraag gelijk beantwoord. Het koste de nieuwe boeren 3 tot 4 jaar om de uitgemergelde landbouwgronden weer echt productief te maken. De ‘moderne’ geïndustrialiseerde landbouw maken immers op grote schaal roofbouw op de natuur en daarmee ook direct op de algemene volksgezondheid. Werken tegen de natuur in vergt een gigantische berg energie waar samenwerking met de natuur energie oplevert. 80 procent van de landbouw is momenteel in Cuba organisch van de allerhoogste kwaliteit. (bij ons ongeveer 3 procent)
Wijze lessen
Als je grootschalige landbouw pleegt, zelfs als dit verdeelt is over verschillende kleine bedrijven dan blijft de kans op plantenziektes groot. Cuba dook in deze materie om biologische middelen te ontwikkelen als vervanger voor de giftige pesticiden en biologische meststoffen om de natuur te ondersteunen. Dit ging dermate succesvol dat het nu een export artikel is geworden. Het bleek een handicap om verschillende gewassen te kweken in de tropische condities waar een eenvoudige constructie ter bescherming van kwetsbare gewassen bij de eerste de beste storm of hurikaan vernietigt wordt. De wijze les is om de juiste condities te scheppen zodat de natuur zichzelf bedruipt. Het enige werk dat dan na verloop van tijd overblijft is om het fruit en de groenten te zaaien en te oogsten. 40 procent van de grote landbouw bedrijven zijn nu omgevormd tot privé gerunde bedrijven verenigt in een coöperatie. De privé gerunde bedrijven blijken nu de hoogste opbrengst te hebben per hectare van het land. Zoals altijd leidt een financieel belang in het eigen bedrijf tot een hogere en betere kwaliteit. Bovendien heeft de economische en voedselcrisis geleid tot een hechtere, gezondere en sociale samenleving.
Gezondheid
Dat de gezondheid met het toenemen van de betere kwaliteit voedsel met sprongen omhoog ging bleek eens te meer uit de praktijk. Minder diabetes, minder hart en vaatziekten etc. Het aantal dokters gaf na verloop van tijd dan ook een overschot te zien die weer werk vonden in andere landen waar een tekort was.
Een voedselcrisis, hoe realistisch is dit?
We hebben de laatste jaren al gezien dat de toename van het oneigenlijk gebruik van voedsel voor biobrandstof al geleid heeft tot een voedselcrisis in arme landen. We zien nu echter landen die afstevenen op een bankroet. Deze landen zouden zomaar andere landen mee kunnen sleuren waardoor op zijn minst de energieprijzen en daarmee ook de voedselprijzen ernstig onder druk zetten. Ga je dan nog meer junkfood eten om daarmee veroordeeld te worden tot het nu al falende en onbetaalbare ‘gezondheidszorgsysteem’?
Van onder af aan
De oplossing gaat ook nu weer niet van onze regering komen die als een woekerende slingerplant verweven is met de grote multinationals en in ‘oplossingen’ blijven denken van nog meer pesticiden, kunstmest, GMO voeding en nanotechniek. De oplossing moet van beneden komen, eigen initiatieven. Een stap vooruit denken en maatregelen nemen die je eigen gezondheid optimaliseren en daarmee ook je eigen portemonnee beschermen.
